Fantastik Diyarlar

Zaman Çarkı Andor

Andor Batıdiyarı'nın kalbinde bir şehirdir. Batıdaki en büyük şehirdir ve Sınır Boyları'ndan sonra en büyük ve eğitimli orduya sahiptir.

Valiliklerle yönetilen bir şehirken sonrasında bağımsızlığını ilan etmiştir. Artur Şahinkanadı'nın imparatorluğu çöktükten sonra oluşan en büyük ve en eski ulustur. Andor'un başkenti Caemlyn'dir.

Tarih

İmparatorluk Öncesi

Kırılıştan Sonra ilk bin yıllık dönemde Andor On Ulus'un ikisi tarafından sahiplenilmiştir. Bunlar batıda Manetheren doğuda Coremanda'dır. Caemlyn şehri Coremanda ana kalelerinden biri olarak kurulmuştur. Caemlyn öemli bir ticaret yolu olan Erinin Nehrine yakın büyük bir şehirdir. Trolloc Savaşları sırasında bu iki krallık da yok olmuştur.

Savaşın sonucunda bu iki krallığn kalıntılarından Farashelle, Aldeshar ve Caembarin krallıkları doğmuştur. Aldeshar and Caembarin(ismini başkenti Caemlyn'den alır) dönemlerinin askeri olarak en donanımlı iki krallığıydı. İkinci Ejder Savaşı'nda askerlerini Sahte Ejder Guaire Amalasan'a karşı göndermişlerdir. Ancak Guaire Amalasan'ı yenen Caembarin'in doğusundaki küçük bir krallık olan Shandalle'nin kralı Artur Paendrag Tanreall (Artur Şahinkanadı)'dır. Birkaç ay sonra Caembarin Shandalle'e saldırmıştır. Bir yıl sonra da iddiya göre Amyrlin Makamı Bonwhin Meraighdin'in kışkırtmasıyla Aldeshar'da bu saldırıya katılmıştır. Ancak hepsinin sonunda Artur Şahinkanadı galip gelmiş ve ÖY 963 yılında büyüyen imparatorluğuna son ulus olarak Caembarin'i katmıştır.

İmparatorluk Dönemi

Artur Şahinkanadı, karısı Amaline Paendrag Tagora'nın ölümünden sorumlu tuttuğu Aldeshar kralı Joal Ramedar'ı idam ettirmiş ve Aldeshar'lıları imparatorluğun dört bir tarafına dağıtmıştır. İmparatorluğun bu dönemine Kara Yıllar(?) denmektedir ve Artur Şahinkanadı'nın Aiel Kıraçlarını istilasını durdurması ve Leydi Tamika ile evlenmesi ile sona ermiştir.

Şahinkanadı imparatorluğunu eyaletlere bölmeye karar vermişti. Andor İmparatorluk Eyaleti imparatorluğun merkezini kapsayacak şekilde erken bir dönemde kurulmuştur. Eyaletin kesin sınırları bilinmemekte, ancak Caemlyn'in başkent olduğu bilinmektedir. Eyaletin ilk valisi Jeorad Manyard'dır (kendisi daha çok Ejder'in Kehanetleri kitabını çevirmekle ilgileniyordu) ancak valiliği uzun sürmemiştir. Şahinkanadı Aldeshar'lılara yaptığı kötü muameleden pişman olmuş ve onların geri dönmesine izin vermiştir. Ardından Kral Ramedar'ın kızı Endara Casalain'i ÖY 967 yılında Andor'un İmparatorluk Valisi olarak atamıştır.

ÖY 975 yılında Şahinkanadı'nın orduları Tar Valon'u kuşatmıştır. Bu kuşatma imparatorluğun kalan ömrü boyunca sürecektir. Endara'nın kızı Ishara Casalain ÖY 990'larda kuşatmanın komutanı Souran Maravaile ile aşk yaşamaya başlamıştır.

Bağımsızlığın İlanı

ÖY 994 yılında Şahinkanadı'nın ölümünden sonra Ishara ve yeni Amyrlin Makamı kuşatmayı kaldırması için Souran Maravaile'i ikna etmeyi başarmıştır. Sonrasında Ishara ve Souran Andor'a dönerek evlendiler. Endara valilik ve hükümdarlık hakllarından vazgeçip Ishara'ya bağlılık yemini etmiştir. Ishara kendini Andor'un Kraliçesi ilan ederek kadın Andor'un yöneticiler zincirini başlatmıştır.

Ishara Casalain, ÖY 994 - ÖY 1020
Alesinde Casalain, ÖY 1020 - ÖY 1035
Melasune Casalain, ÖY 1035 - ÖY 1046
Termylle, ÖY 1046 - ÖY 1054
Maragaine, ÖY 1054 - ÖY 1073
Astara, ÖY 1073 - ÖY 1085
Telaisien, ÖY 1085 - ÖY 1103
Morrigan, ÖY 1103 - ÖY 1114
Lyndelle, ÖY 1114 - ÖY 1165/ YÇ 30
Modrellein, c. YÇ 300
Mordrellen Mantear, ??? - YÇ 972
Morgase Trakand, YÇ 972 - YÇ 999
Elayne Trakand, YÇ 1000

Erken Dönem Andorlu Gelenekleri

Andor'un çoğu geleneği erken dönemlerde ortaya çıkmıştır. O dönemki soyluların çoğunun aksine Kraliçe Ishara Şahinkanadı'nın imparatorluğunun bir kişi tarafından yönetilemeyeceğini düşünüyordu. Bu yüzden yönetebileceği kadarına odaklanmıştır. Bunun sonucu olarak Andor başkent Caemlyn ve etrafındaki küçük köyler ile gelişmeye başlamıştır. Bu kontrollü büyüme Andor'un ilk kraliçelerinin hepsinin uyguladığı bir yöntemdir.

Andor'un geleneklerine göre Aslan Tahtı'na bir kraliçe oturur ve Gül Tacı(?) takar. Ancak Andor'u kraliçelerin yönetmesi hakkındaki gelenek başlarda böyle düşünülmemişti. Andor'un ilk iki kraliçesinin oğulları öldürüldüğü için tahta kızları geçmiştir. Sonrasında bu olay bir gelenek haline gelmiş ve Andor'u kraliçeler yönetmeye başlamıştır. Kraliçenin en büyük kızı Kız Veliaht olarak anılır ve Tar Valon'a eğitim alması için gönderilir. Kız Veliaht'ın en büyük erkek kardeşi onu hayatı pahasına korumaya yemin eder ve Andor ordularını kontrol etmesi için erken yaşta eğitilir. Kılıcın İlk Prensi unvanı verilir. Eğe kız veliahtın erkek kardeşi yoksa bu konuma başka bir erkek getirilir.

Bir kraliçenin kızı yoksa başka bir varis atanır. Bu varis Ishara'ya olan kan bağına göre belirlenir. Andor tarihinde 4 kere bu yöntem uygulanmıştır. Bu da Varis Savaşları(?)'na neden olmuştur.

Andor'un Askeri Gücü

"Andor'un Beyaz Aslanı ileri!" —Kraliçenin Askerlerinin savaş narası

Andor azımsanamayacak büyüklükte Kraliçenin Askerleri ve soyluların sahip olduğu birliklerden oluşan bir orduya sahiptir. Aynı zamanda bu soylular kriz zamanlarında yüksek sayıda insanı askere alma yetkisine sahiptir. Andor'un tahin edilene göre 200.000 kişilik bir ordusu vardır ancak bunları birçoğu az eğitimlidir.

Tarih boyunca Andor komşu ülkeler tarafından baskı altında olmuştur. Andor ve Cairhien birbirleriyle en çok savaşan ülkelerdendir. Bu sayıyı sadece Tear ve Illian geçebilmektedir. Murandy Andor sınırında bir çok sınır ihlali yapmaktadır ancak bu ihlalleri Kraliçe'nin Askerleri savuşturmaktadır. Murandy sınırındaki bu güç sayesinde Andor Murandy'nin politikaları üzerinde kuvvetli bir etkiye sahiptir. Işığın Çocukları'nın Andor'dan hoşlanmamak için hep bir sebebi olmuştur. Örneğin Kız Veliaht'ın Beyaz Kule'de eğitim görmesi bu sebeplerden biridir.

Andor'un gücü varlıklı olmasından gelir. Puslu Dağlar'daki madenlerden çıkan altın, gümüş, demir ve bakır bu varlığın ana kaynaklarındandır. Bu metallerin çoğu madenlerin yakınlarındaki dökümcüler tarafından işlenir.

Andor elinde bulunan gücün çoğunu bu değerli madenleri korumak için kullandığından uzaktaki bölgeler neredeyse unutulmuştur. Bunu örnek olarak İki Nehir verilebilir. Buradaki insanlar neredeyse krallığın bir parçası olduklarını unutmuş durumdadır. Andor'un bilinen başka bir şehri ise adını Arinelle Nehri'nin üzerinde bulunan büyük köprüden alan Beyaz Köprüdür.

Coğrafya

Beyazköprü'nün Batısı

Baerlon

Baerlon batı Andor'un en önemli şehridir ancak doğudaki devasa Caemlyn'in yanında küçüktür. Temelinde bir madenci şehridir ancak aynı zamanda Puslu Dağlar'dan maden, İki Nehir'den tütün ya da yün alıp doğudaki daha büyük şehirlere giden tüccarlar için bir dinlenme noktasıdır. Aynı zamanda Min Farshaw Bearlon'ludur.

İki Nehir

İki Nehir Bearlonun güneyinde, Manetherendrelle ya da İki Nehird'e kullanılan adıyla Beyaz Nehir ile Taren Nehri'nin arasında yer alır. Kuzeyde güneye kadar dört köyden oluşur bunlar Taren Salı, Seyrantepe, Emond Meydanı ve Deven Yolu'dur. Batısında ise Kum Tepeleri ve Puslu Dağlar bulunur. Doğusunda ise tehlikeli bir bataklık olan Su Ormanı vardır. Bu engeller, sadece Taren Salı'ndan geçilebilen Taren Nehri ve hiçbir noktasından geçilemeyen Beyaz Nehir sayesinde İki Nehir Andor'un en izole bölgelerinden biridir. Andor'lu askerler ve vergi memurları nesillerdir İki Nehir'de görülmemiştir.

Rand al'Thor yeniden doğan ejder olduğunu açıkladıktan sonra İki Nehir artık izole bir yer olmaktan çıkmıştır. Rand'den dolayı Tarabon ve Arad Doman'ın çökmesiyle Puslu Dağlar'dan İki Nehir'e bir sürü mülteci gelmiştir. Gelen mültecilerin de etkisiyle İki Nehir daha modern bir hal almış ve tarımsal alanda gerilemesine sebep olmuştur. Daha kötüsü Padan Fain Beyazpelerinliler'i ve Trollocları bölgeye getirerek Rand'in ortaya çıkmasını sağlamak istemiştir. Onun yerine Perrin Aybara İki Nehir'e giderek orayı savunmuş ve iyi bir liderlik örneği sergileyerek oy birliği ile istemeden de olsa İki Nehir'in Lordu seçilerek yüzyıllardır bölgeden çıkan ilk soylu olmuştur. Perrin'in eşi Faile Bashere Saldea tahtının ikinci sıradan varisi olduğu için Perrin'in Lord olması onu az tanınmış bir insan olmaktan çıkarıp önemli bir politik konuma yükseltebilir.

İki Nehir önemli karakterlerden bir çoğunun memleketidir

Rand al'Thor - Yeniden Doğan Ejder
Matrim Cauthon - Kızıl El Birliği'nin Generali ve Seanchan imparatoriçesinin kocası
Lord Perrin - Altıngöz
Egwene al'Vere - Amyrlin Makamı
Nynaeve al'Meara - Malkier Kralı'nın eşi, Sarı Ajah'dan Aes Sedai, Çağının yaşayan en güçlü Aes Sedaisi

Beyazköprü'nün Doğusu

Caemlyn

Caemlyn Andor'un başkentidir ve ondan daha güzel olan tek şehir Tar Valon'dur. Caemlyn iki şehrin birleişiminden oluşur. Bunlar İç Şehir ve Yeni Şehir olarak adlandırılır. Yeni şehir 2000 yıldan daha eski değildir ve sadece insanlar tarafından inşa edilmiştir. Ancak kadim İç Şehir Ogierler tarafından inşa edilmiştir. Bütün şehir 15 metrelik bir duvar ile çevrilmiştir. İç Şehir'in etrafında bir duvar daha vardır. Şehrin en etkileyici binası Andor Kraliyet Sarayıdır.

Siyah Kule

Siyah Kule kısmen duvarlarla kaplı bir kaledir ve Caemlyn'den bir günlük yürüme mesafesinde bulunur. Yakın bir zamanda Rand alThor tarafından kurulmuştur. Kuruluş amacı yönlendirebilen erkekleri eğitmektir. Saidin'in lekeden temizlenmesiyle Siyah Kule daha önemli bir konuma gelecektir.

Andor'da Bulunan Bilinen Yerleşim Alanları

Arien - Caemlyn Yolu üzerinde Beyazköprü ve Breen Pınarı arasında bir köy.
Aringill - Erinin Nehri üzerinde bulunan Andor'un birincil limanı ve Cairhien ile Andor arasındaki sınır kapısı.
Baerlon - Andor'un ikinci en büyük şehridir. İki Nehir'in kuzeyinde iki haftalık mesafededir.
Breen Pınarı - Caemlyn Yolu'nda Arien ve Dört Kral arasında bir köy.
Buryhill - Damelien ve Forel Pazarı arasında bir köy.
Caemlyn - Andor'un en büyük şehri ve başkenti
Cary Geçidi - Cary Nehri üzerinde bir köy. Caemlyn'in batısında iki günlük araba mesafesinde
Comfrey - Puslu Dağlar'da bir madenci köyü.
Cullen Kavşağı - Caemlyn'den 16km uzakta bir köy
Damelien - Buryhill ve Hornwell Konağı(?) arasında bir köy
Danabar - Murandy sınırında dağlık bir alan. Aynı zamanda Lugard Yolu'nda Elayne Trakand'ın bir mülkü vardır.
Deven Yolu - İki Nehir'de bir Köy
Emond Meydanı - İki Nehir'de bir Köy
Forel Pazarı - Buryhill ve Harlon Köprüsü arasında bir köy
Dört Kral - Caemlyn Yolu üzerinde bir kavşak köyü
Harlon Köprüsü - Caemlyn'den 11 gün uzakta bi köy
Jornhill - Dört Kral'ın kuzeyinde Braem Ormanı'nda bir köy.
Kore Pınarları - Braem Ormanı'nda bir köy ve Kumandan General Gareth Bryne'nin memleketi.
Sheran Pazarı - Cary Geçid ve Caemlyn Yolu arasında bir köy.
Yeni Braem - Andor'un kuzey sınırına yakın, Braem Ormanı'nda büyük bir kasaba ya da küçük bir şehir
Sheldyn - Leydi Ellorien Traemane'in mülkü
Taren Salı - İki Nehir'in en kuzeyindeki köy
Seyrantepe - İki Nehir'de bir Köy
Beyazköprü - Andor'un Manetherendrelle Nehri üzerindeki birincil limanı

Büyük Andor Haneleri

Andor'da 19 büyük hane vardır. Zamanla bunların etkisi azalırsa bu sayı azalabilir.

Yönetici Hane

Trakand Hanesi

Trakand'ın baş destekçileri

Taravin Hanesi
Mantear Hanesi
Haevin Hanesi
Northan Hanesi
Gilyard Hanesi

Marne'den Trakand'a dönen haneler

Baryn Hanesi
Anshar Hanesi
Caeren Hanesi

Taravin'den Trakand'a dönen haneler

Pendar Hanesi
Norwelyn Hanesi
Renshar Hanesi
Coelan Hanesi
Carand Hanesi

Trakand'ı destekleyemeyen haneler

Marne Hanesi
Arawn Hanesi
Sarand Hanesi

Trakand'ı desteklemeyen haneler

Traemane Hanesi

Kararsız haneler

Candraed Hanesi

Yasalar ve Gelenekler

Beyaz Kule İle İlgili Gelenekler

Andor kraliçenin geleneksel olarak Aes Sedai bir danışmanı vardır. Kız veliaht Tek Güç'de yeteneği olup olmamasına bakılmaksızın Beyaz Kule'de eğitim görür.